
Session: It’s Okay To Be You หาตัวตนครั้งใหม่ในวัยกลางคน โดย นพ.ประเวช ตันติพิวัฒนกุล
การค้นหาและรู้คุณค่าของตัวเอง เป็นส่วนหนึ่งของการเติบโตของมนุษย์ ซึ่งจะมีการเปลี่ยนแปลงในทุกช่วงชีวิต หากเรารู้จักตัวตนที่แท้จริงของตัวเอง จะช่วยให้เราวางแผนชีวิตในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น สุขภาพ การเงิน เพื่อน สังคม และการใช้ชีวิตได้ดี ซึ่งสิ่งเหล่านี้ถือเป็นต้นทุนของชีวิตก่อนวัยเกษียณ หากต้นทุนเหล่านี้ดีก็จะส่งผลให้ชีวิตหลังเกษียณเป็นไปตามที่เราต้องการได้
โดยตัวตนของคนเรามีรูปแบบคล้ายกับโมบายล์ ที่มีหลายชิ้นส่วน เหมือนตัวตนที่มีหลายแง่มุม ทั้งส่วนที่เรารู้ตัวและไม่รู้ตัว ซึ่งเปลี่ยนไปตามกาลเวลา
“การรู้จักตัวเองจึงเป็นต้นทุนสำคัญในการตัดสินใจอนาคต เพราะฉะนั้นการค้นหาตัวเองและที่ยืนบนโลกคือภารกิจสำคัญของชีวิต“
ค้นหาตัวเองผ่านการตั้งคำถามเกี่ยวกับการหาตัวเอง 4 ข้อ ตามหลักอิคิไก

- ทำอะไรได้ดี
- ทำอะไรแล้วมีความสุข
- ทำอะไรให้ผลตอบแทนได้ดี
- ทำในสิ่งที่โลกใบนี้ต้องการ
เพราะสิ่งที่เราคุ้นเคยไม่ใช่สิ่งที่ดีที่สุดเสมอไป
- คนดำเนินชีวิตแบบ Autopilot จากระบบชีวภาพ และการใช้ชีวิตแบบถูกวางเงื่อนไขถูกสะสมเป็นความเคยชินมาตั้งแต่เด็ก ทำให้คนใช้ชีวิตแบบนั้น และส่งผ่านยีนไปยังรุ่นสู่รุ่น ซึ่งบางครั้งก็เป็นชีวิตในแบบที่เราไม่ได้เป็นคนเลือกเอง
- มนุษย์สามารถเปลี่ยนนิสัยที่เคยชินมาตั้งแต่เด็ก ผ่านการปรับระบบชีวภาพ และประสบการณ์ในชีวิต โดยสามารถลองเลือกสิ่งที่ไม่คุ้นเคย หรือไม่สบายใจ เพื่อก้าวสู่การเป็นตัวเราที่พัฒนาขึ้น
”เธอคนนั้นคือฉันอีกคน“ 3 ตัวตนตามแนวคิด Carl Jung
- Shadow: ตัวตนในเงาที่ถูกกดทับไว้ ผ่านการผ่านคำสอนในช่วงวัยเด็ก จนฝังเป็นความเคยชิน
- Social Mask: ตัวตนที่ถูกหล่อหลอมขึ้นมาผ่านบทบาทหน้าที่ในบริบทของสังคม
- Authentic Self: ตัวตนที่แท้จริงของตัวเองในระดับลึก ที่ไม่ใช่ตำแหน่งหน้าที่ กิจกรรมที่ทำ และสายสัมพันธ์ในสังคม
3 ขั้นตอนการหาค้นหาตัวตนที่แท้จริง

สร้างพื้นที่เพื่อถอยออกมามองตัวเอง
- กิจกรรม: หายใจ, เดินเร็ว, นอนพัก, จดบันทึก
- ผู้คน: ทบทวนกับตัวเอง และเพื่อน
- สถานที่: ธรรมชาติ, สร้างพื้นที่ส่วนตัว, สัตว์เลี้ยง
- เวลา: กิจวัตรประจำวัน, ช่วงเวลาพิเศษ
สังเกตแพตเทิร์นของตัวเอง
- การกระทำ: เราทำอะไร ในสถานการณ์แบบไหน
- อารมณ์ความรู้สึก: เรารู้สึกอย่างไร
- ความนึกคิด: เราคิดอะไร พูดกับตัวเองอย่างไร
- ความทรงจำ: มีภาพ หรือความรู้สึกลึก ๆ ที่คุ้นเคยอะไร
ขยับจากจุดที่เป็นอยู่สู่จุดที่อยากเป็น
- อยากทำอะไร
- อยากรู้สึกอย่างไร
- อยากคิดและมองแบบไหน
3 เรื่องที่ควรทบทวนตัวเองในวันที่ไม่มั่นใจ
- ประสบการณ์ในชีวิต
- การทำงาน
- ความฝันและสิ่งที่ค้างคาใจ
- พฤติกรรมในชีวิตประจำวัน
- สิ่งที่ทำให้เราฉุกคิด หรือไม่แน่ใจ
- ความรู้สึกของตัวเองในแต่ละสถานการณ์
- คุณค่าของชีวิตในรูปแบบต่าง ๆ
สิ่งที่ควรทำหลังรู้จักตัวเองแล้ว

- รู้จักตัวเอง: จัดเวลาอยู่กับตัวเอง และตั้งคำถามทบทวน
- เข้าใจชีวิตและโลก: เปิดรับข้อมูลและประสบการณ์ มองชีวิตจากมุมกว้างและลึก
- ออกแบบให้ลงตัว: ทดลองและออกแบบชีวิตเพื่อตอบโจทย์ความต้องการ
#มนุษย์ต่างวัยFest2025