ในช่วงที่สถานการณ์บริเวณชายแดนไทย-กัมพูชากำลังตึงเครียด เราได้เห็นทั้งสื่อกระแสหลัก, ครีเอเตอร์ หรือแม้แต่ผู้ใช้งานทั่วไปออกมาโพสต์แสดงความคิดเห็น และแชร์ข้อมูลผ่านแพลตฟอร์มต่าง ๆ ซึ่งมีครีเอเตอร์จำนวนไม่น้อยที่ออกมาใช้พื้นที่ของตัวเองเป็นกระบอกเสียงในการสื่อสารข้อเท็จจริงเพื่อส่งต่อเรื่องราวของผู้ที่ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์นี้
โดยเฉพาะหลังจากที่กัมพูชาด้ออกแถลงการณ์กล่าวหาไทยเป็นฝ่ายเริ่มต้นการโจมตีก่อน จนกลายเป็นชนวนที่ทำให้สื่อต่างประเทศบางแห่งนำเสนอข่าวอย่างคลาดเคลื่อน และเกิดความเข้าใจผิดในระดับนานาชาติ ซึ่งทางฝั่งไทยก็เกิดการรวมตัวกันบนโซเชียลมีเดียพร้อมติดแฮชแท็ก #CambodiaOpenedFire จนยอดการเข้าถึงพุ่งทะลุกว่า 2.3 ล้านครั้งในเวลาอันรวดเร็ว กลายเป็นกระแสสังคมที่เกิดจากพลังของประชาชนอย่างแท้จริง
นอกจากนี้ครีเอเตอร์หลายคนยังลุกขึ้นมาใช้พื้นที่ของตนเอง ไม่เพียงแต่ในการสื่อสารกับผู้ติดตามชาวไทยเท่านั้น แต่ส่งออกไปยังผู้ติดตามจากต่างประเทศ ผ่านการโพสต์ข้อความทั้งภาษาอังกฤษ และภาษาที่สาม เพื่อชี้แจงข้อเท็จจริงจากมุมมองของคนในประเทศ หนึ่งในนั้นคือ ‘พี่เอก Heartrocker’ ที่ออกมาโพสต์ข้อความภาษาอังกฤษว่า
‘The Cambodians started shooting at Thailand first killing innocent children and the elderly who had nothing to do with the conflict. Don’t be misled into thinking we started it. We have all the evidence!’
นอกจากการส่งต่อข้อมูลข้อเท็จจริงแล้ว ยังมีครีเอเตอร์อีกหลายคนที่เปลี่ยนพลังโซเชียลให้กลายเป็นพลังของการช่วยเหลือ เช่น การร่วมประชาสัมพันธ์ประกาศของสภากาชาดไทยเพื่อเชิญชวนให้ประชาชนร่วมบริจาคโลหิตสำรองสำหรับพื้นที่ชายแดน โดยหนึ่งในข้อความที่ได้รับความสนใจคือโพสต์จาก ‘อิสระ RUBSARB’ ที่กล่าวว่า
‘ใครเลือดขึ้นหน้าจากเหตุการณ์ไทย-กัมพูชา อยากเห็นเลือด ขอเชิญไปบริจาคเลือดเลยครับ มีประโยชน์ เผื่อใจจะเย็นลงด้วย’
ไม่ได้แค่ครีเอเตอร์ที่ออกมาสื่อสารเท่านั้น แต่ผู้ใช้ทั่วไปก็มีการแสดงพลังด้วยการออกไปบริจาคเลือด พร้อมติดแฮชแท็ก #รวมเลือดเนื้อชาติเชื้อไทย จนล่าสุดสภากาชาดไทยออกแถลงการณ์ว่า ขณะนี้มีโลหิตสำรองเพียงพอสำหรับสถานการณ์ในสัปดาห์นี้แล้ว เห็นได้ว่าคนไทยไม่ทิ้งกัน และพลังของโซเชียลมีเดียก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่เป็นรูปธรรมได้จริง
อย่างไรก็ตามพลังของโลกออนไลน์ก็มีอีกด้านหนึ่งที่ไม่อาจละเลย เพราะในขณะที่บางโพสต์ส่งเสริมความเข้าใจสร้างสันติ แต่บางโพสต์กลับใช้พื้นที่นั้นปลุกเร้าอารมณ์, สร้างความเกลียดชัง และชักชวนให้ผู้ติดตามตามล่าชาวกัมพูชาอย่างเปิดเผย ซึ่งถือเป็นพฤติกรรมที่อันตราย ไม่เพียงแต่จะซ้ำเติมสถานการณ์ แต่ยังละเมิดหลักสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน และเสี่ยงต่อการก่อให้เกิดความรุนแรงในชีวิตจริง
โดยคุณสราวุธหรือเป็นที่รู้จักในนามปากกาว่า ‘นิ้วกลม’ ได้โพสต์ผ่าน Facebook ส่วนตัวถึง 10 เรื่องที่ควรเตือนตัวเองในสถานการณ์แบบนี้ ได้แก่
- รับฟังข่าวสารจากแหล่งเชื่อถือได้
- เปิดรับข้อมูลรอบด้าน
- ชะลอการแสดงความคิดเห็นลง
- รักษามนุษยธรรมในหัวใจไว้ให้ได้
- ให้กำลังใจพี่น้องร่วมชาติ
- โดยไม่จำเป็นต้องมีความเกลียดชังต่อใคร
- เมตตากรุณาต่อ ‘มนุษย์’ ทุกชีวิตที่ได้รับผลกระทบ
- เท่าทันความรุนแรงในใจ เพราะจะต่อยอดไปสู่วาจา ถ้อยคำ การกระทำที่เพิ่มความรุนแรงในสังคม
- ระวังข่าวลือ ข่าวปลอม และข่าวปั่น
- ระวังความรู้สึกสะใจกับความตายและความรุนแรงที่เกิดขึ้นกับเพื่อนมนุษย์ ไม่ว่าเป็นความรู้สึกที่ถูกปลุกปั่นโดยคนอื่นหรือที่เกิดขึ้นในใจตนเอง
ในขณะเดียวกันเมื่อเสียงต่าง ๆ ถูกส่งต่ออย่างรวดเร็วในโลกออนไลน์ สิ่งที่เฝ้าระวังคือ ข้อมูลเท็จ หรือข่าวปลอม ซึ่งสามารถสร้างความสับสน และความเข้าใจผิดได้ในวงกว้าง ขอแนะนำให้ทุกคนตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลก่อนการแชร์เสมอ และสามารถติดตามข่าวสารอย่างใกล้ชิดได้จากแหล่งข่าวที่เชื่อถือได้ รวมถึงติดตามสถานการณ์จากแฮชแท็ก เช่น #ไทยกัมพูชา และ #ไทยนี้รักสงบแต่ถึงรบไม่ขลาด
ขอแสดงความเสียใจอย่างสุดซึ้งต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และเป็นกำลังใจให้กับผู้ที่ได้รับผลกระทบทุกคน ขอชื่นชมทุกเสียงที่ถูกส่งต่ออย่างสร้างสรรค์ และมีความรับผิดชอบในวันนี้ และ RAiNMaker ขอให้สถานการณ์คลี่คลายกลับสู่ความสงบโดยเร็วที่สุด
