เว็บไซต์ data.go.th เป็นแหล่งข้อมูล Open Data ที่รวบรวมโดยหน่วยงานต่างๆ ของรัฐบาลประเทศไทย โดยสำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (DGA) ตั้งแต่ปี 2562 ทุกคนสามารถดาวน์โหลดไปใช้งานและเผยแพร่ได้ฟรี
เนื่องด้วยข้อมูลจากแหล่งต่างๆ ไม่ได้มีประโยชน์เพียงหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่ง ซึ่งไหนๆ ก็ใช้แรงและทุนรวบรวมไว้แล้ว ก็สมควรอย่างยิ่งที่ทำให้ออกมาเป็น Open Data เพื่อที่หลายคนจะได้นำข้อมูลมาใช้ให้เกิดประโยชน์
Open Data คืออะไร
Open Data คือข้อมูลสาธารณะที่ถูกเก็บมา ทุกคนสามารถนำไปใช้ได้อย่างอิสระ หรือนำข้อมูลไปเผยแพร่ได้ โดยต้องใช้เงื่อนไข license ตามแหล่งที่มากำหนด (บางแหล่งที่มาอาจจะให้กำกับแหล่งที่มาตอนนำไปใช้ เป็นต้น)
ซึ่งชุดข้อมูลตรงนี้จะเป็นประโยชน์มากในหลายด้าน โดยเฉพาะถ้าเป็นข้อมูลจากรัฐบางอย่างเราก็สามารถรวบรวมได้ สามารถนำไปใช้งานได้หลากหลาย ทั้งวางแผนงาน ทำคอนเทนต์ พยากรณ์หาแนวโน้ม หรือทำบริการออกมาให้ข้อมูลต่างๆ
โดยข้อมูลที่ว่าไม่ใช่จะเป็นไฟล์ข้อมูลอะไรก็ได้ แต่เป็นข้อมูลที่อยู่ใน format มาตรฐานเดียวกัน เพื่อที่จะนำมาใช้งานได้ เช่น CSV, JSON, XLS, XML สามารถดูรายละเอียดเกี่ยวกับ file format ได้ที่ : https://data.go.th/Faq.aspx
(ตัวอย่างข้อมูลไฟล์ JSON ที่ให้คอมพิวเตอร์อ่าน)
อย่างถ้าเป็นไฟล์ .json ที่เป็น format สำหรับให้คอมพิวเตอร์อ่านโปรแกรมเมอร์ก็จะสามารถเขียนโปรแกรมเพื่อนำไปใช้ได้ทันที เช่น แสดงกราฟรายได้เฉลี่ยของคนในแต่ละจังหวัด หรือส่งให้ทางกราฟิกนำไปทำภาพอธิบายให้น่าสนใจก็ได้
หรือพวก format .xls ที่ใช้งานง่ายหน่อย อาจจะแค่เปิดด้วย Excel แล้วนำมา sort ทำรายงานต่างๆ ได้แล้ว
data.go.th แหล่ง Open Data ของไทย
ตามที่เกริ่นไว้ในตอนต้น บ้านเราเองก็มีแหล่ง Open Data ที่ดูแลโดยหน่วยงานรัฐบาลเช่นกัน ซึ่งข้อมูลต่างๆ ในเว็บไซต์ก็จะเป็นข้อมูลที่ถ้าเราจะเก็บรวบรวมเองก็จะใช้ต้นทุนพอสมควร และข้อมูลบางอย่างเองทางหน่วยงานรัฐก็ควรเป็นผู้กำหนดเอาไว้ เช่น ตำแหน่ง Lat, Long อย่างเป็นทางการของเขตต่างๆ ในประเทศไทย ทุกคนจะได้เข้าใจตรงกัน
ตัวเว็บไซต์เองก็ใช้งานไม่ยาก ไม่ได้มีความซับซ้อนมาก กดเลือกเมนูด้านบนเพื่อดูชุดข้อมูลที่ต้องการได้เลย
หน้าลิสต์ข้อมูลทั้งหมด สามารถค้นหาและเลือกหมวดหมู่ที่ต้องการ หรือเลือกข้อมูลจากชื่อผู้จัดทำข้อมูลได้จากทางด้านซ้าย
สามารถดาวน์โหลดไฟล์ไปใช้งานได้ โดยข้อมูลแต่ละชุดอาจจะมี format มาให้ไม่เหมือนกัน (สามารถเลือกค้นหาจาก format ได้)
คำอธิบายและข้อมูลการอัปเดตล่าสุด ก็ถือว่าครบถ้วนเรียบร้อยดี
ตัวอย่างการใช้ข้อมูลจากภาครัฐ ที่นำ data มาประมวลผลเป็น information อย่างเว็บ ภาษีไปไหน? เป็นระบบข้อมูลการใช้จ่ายภาครัฐ ที่ทุกคนสามารถเข้ามาดูและนำไปใช้อ้างอิงได้
เบื้องต้นก็ถือว่าใช้งานได้โอเค มีข้อมูลที่น่าสนใจหลายชุด แต่ในส่วนนี้เองผู้เขียนพบความน่าเสียดายหลายอย่างเกี่ยวกับแหล่ง Open Data ที่จัดทำขึ้นมานี้ เนื่องจากข้อมูลต่างๆ ไม่ค่อยอัปเดตสักเท่าไร ฟีเจอร์ต่างๆ ไม่ทันสมัย รวมทั้งข้อมูลกระจัดกระจาย จัดหมวดหมู่ยังไม่ดีนัก
หากใครมีส่วนเกี่ยวข้องกับตรงนี้อาจจะฝากดูหน่อย เพราะอย่างไรแล้ว Data ต่างๆ ก็ยังมีหลายส่วนที่ภาคเอกชนไม่สามารถรวบรวมเองได้ และเพื่อให้ข้อมูลได้ทำประโยชน์สูงสุดกับทุกฝ่าย ดีกว่าเก็บไว้เฉยๆ
แหล่งข้อมูลอื่นๆ ที่น่าสนใจ
1. ศูนย์ข้อมูลกรุงเทพมหานคร
ข้อมูลต่างๆ ที่น่าสนใจเจาะลงไปในจังหวัดกรุงเทพมหานคร ข้อมูลหลายตัวน่าสนใจเกี่ยวกับตัวเลขของประชากร, การคมนาคม, เศรษฐกิจ, อาชญากรรม และอื่นๆ อีกมากมาย เห็นแล้วน่านำมาทำ infographic มาก
ใช้งาน : http://www.bangkok.go.th/info
2. ศูนย์ข้อมูลอุบัติเหตุ
รายงานความเคลื่อนไหวเกี่ยวกับอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นในประเทศไทย อัปเดตเรียลไทม์ตลอด 24 ชั่วโมง สามารถเลือกดูเฉพาะตำแหน่งได้ อันนี้ดีมาก รวมทั้งมีข้อมูลที่สรุปเป็นสถิติมาให้หลายรูปแบบ นำไปใช้ได้เลย
ใช้งาน : http://www.thairsc.com
3. Open Development Thailand
เว็บไซต์ที่รวบรวมข้อมูลทั่วไปโดย Open Development Thailand (ODT) กลุ่มองค์กรที่ไม่แสวงผลกำไร ส่วนมากจะเป็นเรื่องทรัพยากรธรรมชาติ และเศรษฐกิจ มีทั้งชุดข้อมูล และเอกสารที่น่าสนใจหลายหมวด ลองเข้าไปชมกันได้
ใช้งาน : https://thailand.opendevelopmentmekong.net/th/
