ข้อความคือส่วนประกอบสำคัญในการเขียน Content และ สร้าง Artwork การจะทำให้ข้อความและเนื้อหามีความโดดเด่นและน่าอ่านขึ้นมาก็คือฟอนต์รูปแบบต่างๆ ที่จะทำให้ตัวอักษรมีความสวยงามและไม่จำเจและหลากหลายอารมณ์ของการสื่อสาร
ฟอนต์ก็คืองานออกแบบชนิดหนึ่งที่ถูกสร้างสรรค์โดยนักออกแบบฟอนต์ ในประเทศไทยบริษัทที่รับออกแบบฟอนต์ระดับแถวหน้าของประเทศก็คงจะเป็น Cadson Demak ที่ได้ร่วมทำโปรเจค Font กับทาง Google และเป็นผู้ออกแบบฟอนต์สุขุมวิทที่คนใช้ MacOS จะใช้กันเป็นประจำ
ในเมื่อฟอนต์นั้นคืองานออกแบบชนิดหนึ่งซึ่งก็แปลว่ามันมี “ลิขสิทธิ์” อย่างแน่นอน ซึ่งลิขสิทธิ์นี้ก็จะต้องเป็นของผู้ออกแบบหรือบริษัทที่ได้ออกแบบฟอนต์ตัวนั้นออกมา แน่นอนในคำว่าลิขสิทธิ์ส่วนมากล้วนแล้วจะต้องมีค่าใช้จ่ายในการนำฟอนต์ไปใช้งานจะมากจะน้อยก็อยู่ที่เจ้าของลิขสิทธิ์จะตั้งราคา
แต่ไม่ใช่ทุกฟอนต์ที่มีลิขสิทธิ์จะต้องเสียเงินเสมอไป บางฟอนต์ผู้ออกแบบก็เปิดใช้นำไปใช้งานได้ฟรี แต่จะต้องอยู่ในเงื่อนไขที่กำหนดไว้เท่านั้นเช่น ห้ามนำไปดัดแปลง ห้ามนำไปแอบอ้างปล่อยให้ดาวน์โหลดที่อื่น ฯลฯ แล้วแต่การกำหนดของผู้ออกแบบ
ถ้าสรุปถึงตรงนี้ก็จะแบ่งฟอนต์ที่ใช้งานออกเป็น 2 กลุ่มนั่นคือ ฟอนต์ที่จะต้องเสียเงินซื้อ กับ ฟอนต์ที่แจกให้ใช้งานได้ฟรี ซึ่งในวันนี้เราจะมาทำความเข้าใจกันเรื่อง “ฟอนต์ฟรี” ว่ามันฟรีจริงหรอและฟรีขนาดไหน หลายๆคนยังเข้าใจผิดคิดว่าฟอนต์ที่แจกอยู่บนอินเตอร์เน็ตนั้นจะฟรีทุกตัว ถ้าใครคิดแบบนี้นั่นคือความคิดที่ผิดและเราอยากให้ได้ลองเปลี่ยนความคิดใหม่จากการอ่านบทความนี้ ไม่รอช้าเราไปทำความเข้าใจคำว่า ฟอนต์ฟรี กันให้มากกว่าเดิมดีกว่า
ฟอนต์ฟรี ฟรีแบบไม่มีเงื่อนไขใดๆ
ฟอนต์ในลักษณะนี้จะเป็นฟอนต์ที่แจกให้นำไปใช้ฟรีแบบไม่มีเขื่อนไขใดๆเลย จะนำไปใช้เล่นส่วนตัวหรือนำไปประกอบงานเชิงพาณิชย์ก็ได้ จะไม่มีการฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายกันในภายหลังอย่างแน่นอน แต่บางฟอนต์ก็อาจจะมีเงื่อนไขเล็กๆอยู่ข้างเช่น การให้เครดิตผู้ออกแบบ, การห้ามนำฟอนต์ไปดัดแปลงหรือทำขึ้นมาใหม่(การลอกเลียน) หรือบางครั้งก็อาจจะให้ช่วยบริจาคตามกำลังให้กับผู้ออกแบบ เพื่อที่ในอนาคตเค้าจะได้มีกำลังใจในการสร้างสรรค์ผลงานออกมาได้อีกเรื่อยๆ
ฟอนต์ฟรี ฟรีแค่งานส่วนตัวเท่านั้น
มีหลายฟอนต์ที่ถูกผู้ออกแบบนำมาแจกให้ใช้งานฟรี แต่ฟรีในที่นี้ถ้าได้อ่านข้อกำหนดการนำไปใช้งานซึ่งหลายคนไม่ได้อ่าน ก็จะบอกว่าฟอนต์ตัวนี้ฟรีสำหรับงานส่วนตัว(Personal)เท่านั้น ถ้าขยายความคำว่าส่วนตัวก็คือ ทำเผยแพร่แบบไม่หวังผลกำไร นำไปทำการ์ดงานแต่งงาน หรือ งานที่ไม่มีตัวเงินเข้ามาเกี่ยวข้อง
ฟอนต์ฟรี ฟรีแค่งานบางประเภทเท่านั้น
งานแต่ละประเภทมีการนำฟอนต์ไปใช้งานแตกต่างกันออกไปยกตัวอย่างเช่น เว็บไซต์ และ แอพพลิเคชั่น ซึ่งทั้ง 2 อย่างจะต้องใช้ฟอนต์อีกรูปแบบหรือเรียกว่า “ฟอนต์ระบบ” ฟอนต์แบบนี้ก็คือฟอนต์แบบทั่วไปที่ถูกปรับแต่งให้กลายมาเป็นฟอนต์หลักของหน้าเว็บไซต์ ยกตัวอย่าง ฟอนนต์ระบบของ RainMaker คือฟอนต์ Maledpan ไม่ว่าเราจะเขียนบทความใหม่ขึ้นมากี่เรื่องฟอนต์ก็จะไปปรากฏอยู่ในทุกจุดที่ได้เขียน Code เอาไว้ ซึ่งฟอนต์บางตัวถูกห้ามนำไปทำเป็นฟอนต์ระบบหรือถ้านำไปทำต้องติดต่อผู้ออกแบบโดยตรงเพื่อขอซื้อเท่านั้น
ฟอนต์ฟรีทั้ง 3 ประเภทที่กล่าวมานั้นล้วนแล้วแต่ทำขึ้นมาด้วยความยากลำบาก บางฟอนต์ผู้ออกแบบก็ไม่ได้เงินแม่แต่บาทเดียว คำขอบคุณหรือสินน้ำใจบริจาคเล็กน้อยก็สามารถเป็นกำลังใจให้นักออกแบบฟอนต์อยากจะสร้างสรรค์ผลงานดีๆต่อไป
ก่อนจะเลือกฟอนต์ไปใช้งานอยากจะให้อ่านรายละเอียดลิขสิทธิ์ให้ครบถ้วนเสียก่อนเพื่อป้องกันการถูกฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายในภายหลังกันนะครับ
